Alle informatie over de hyena

Welke soorten hyena's zijn er?

Tegenwoordig zijn er vier soorten hyena's:

• De gevlekte hyena
• De bruine hyena
• De gestreepte hyena
• De aardwolf

De gevlekte hyena (Crocuta crocuta)

De gevlekte hyena is de grootste, agressiefste en luidruchtigste hyenasoort. Het dier komt het meest voor in grote delen ten zuiden van de Sahara in Afrika. De gevlekte hyena is sterk gebouwd en heeft een middellange, borstelige staart. Ze hebben een brede kop en de oren zijn kort. De vacht is kort en bruingrijs van kleur. De hyena's die ouder zijn hebben een lichtere vacht dan de jongere hyena's. Het onderste gedeelte van het lichaam is zwart. De staart heeft een zwarte punt en de snuit is donkerbruin. Ze kunnen een snelheid van wel zestig km per uur halen. Gevlekte hyena's leven in groepen, die clans worden genoemd.

De bruine hyena (Hyaena brunnea)

De bruine hyena heeft een donkerbruine/zwarte vacht met een lichtgele kraag om de hals. Er lopen witte horizontale strepen over de poten en zijn staart is donker. De losse en ruige vacht kan bij vechtpartijen worden opgezet, waardoor hij breder en groter lijkt. Ze wegen tussen de 34 en zeventig kilo.

De gestreepte hyena (Hyaena hyaena)

De gestreepte hyena heeft een geel-grijze vacht met verticale zwarte strepen over zijn hele lichaam. Net zoals de bruine hyena kunnen ze hun vacht opzetten als ze zich bedreigd voelen en zien ze er zo 38% groter en breder uit! De keel, staartpunt en de snuit zijn zwart. De gestreepte hyena komt voornamelijk voor in Noord-Afrika, Noordoost-Afrika, het Midden-Oosten en in India. Anders dan de gevlekte hyena, leeft de gestreepte hyena meestal alleen.  

De aardwolf (Proteles cristatus)

De aardwolf komt voor in het zuiden en noord-oosten van Afrika. De aardwolf is in veel opzichten anders dan de andere hyenasoorten en wordt dan ook vaak gezien als het buitenbeentje van de hyena-familie. De aardwolf is bijvoorbeeld een stuk kleiner dan andere hyena’s en heeft ook maar een gewicht tussen de acht en veertien kilo! Daarnaast eten ze geen aas en vlees, maar termieten. Hij kan in één nacht wel 300.000 termieten op!

In het Safaripark kun je een groep gevlekte hyena's bewonderen.

Tickets

Voortplanting en hyenapups

Gevlekte hyena’s kunnen het hele jaar door jongen krijgen. Na een dracht van vier maanden worden er gemiddeld twee jongen geboren. Soms is het er maar één, soms zelfs vier. Hyenapups hebben de ogen meteen al open als ze geboren zijn. Ze zijn dan ook nog helemaal zwart. Pas als ze wat ouder worden, krijgen ze de bruine vacht met vlekken.

Jonge hyena’s worden geboren in een hol. Meestal is dat een verlaten hol van een aardvarken of wrattenzwijn. Na twee tot zes weken verplaatst de moeder de jongen terug naar het hol van de clan. Pasgeboren hyenabroers of -zussen vechten soms met elkaar. Vaak overleeft een van de twee dit gevecht niet. Zo is er meer melk voor het overgebleven jong en overleven de sterkste jongen. De hyenapups drinken pas bij hun moeder als ze twaalf tot zestien maanden oud zijn. Dit is over het algemeen een hele late leeftijd om nog bij de moeder te gaan drinken en de hyenapups hebben zelfs dan al een volwassen gebit!

Benieuwd naar hoe jonge hyena's eruit zien en waarom ze zich schuilhouden in holen? Ranger Floor neemt je in de video hieronder mee achter de schermen bij de hyenapups!

Waar leven gevlekte hyena's?

Gevlekte hyena's leven in Afrika. Ze komen voor in Afrika ten zuiden van de Sahara, op woestijnen, savannes en in open bosgebieden. Hyena’s komen steeds meer in de buurt waar mensen leven. Ze worden aangetrokken door het afval en eten wat de mens achterlaat.

Mannetjes of vrouwtjes?

Bij veel dieren kun je aan de buitenkant zien of het een mannetje of een vrouwtje is. Soms aan hoorns, geweien of manen, soms door simpelweg tussen de achterpoten te kijken. Bij gevlekte hyena’s lijkt het vrouwtje zoveel op een mannetje, zelfs aan de onderkant, dat ze daaraan niet uit elkaar te houden zijn. De vrouwtjes hebben een pseudopenis, wat letterlijk 'nep-penis' betekent.

Wat is een hyena?

De gevlekte hyena is de grootste, agressiefste en luidruchtigste hyenasoort. De hyena is een zoogdier en behoort tot de middelgrote roofdieren. Ze komen voor in Afrika. De hyena wordt niet vaak gezien als mooi dier. Door zijn brede kop, scherpe tanden en rossige vacht krijgt het dier een beetje een grimmig uiterlijk. Zijn voorpoten zijn langer dan zijn achterpoten en daardoor krijgt hij ook nog eens zo’n kromme rug. Ondanks deze rare lichaamsverhouding kan dit dier een snelheid behalen van wel zestig km per uur!

Een groep hyena's

Gevlekte hyena's leven in grote groepen, ook wel een clan genoemd. Hoe groot deze clan is, is afhankelijk van de hoeveelheid voedsel die aanwezig is in het leefgebied. Een clan kan bestaan uit wel drie tot tachtig hyena's! In een clan heerst een strenge rangorde. De vrouwtjes zijn de baas in de groep en de mannetjes leven aan de rand van de clan.

Het verschilt echter per hyenasoort of ze in een groep leven of niet. De gevlekte hyena leeft bijvoorbeeld in een grote clan. De gestreepte hyena leeft daarentegen liever alleen. Aardwolven leven weer alleen met hun gezin in een gebied en bruine hyena's leven in kleine groepjes of alleen.

Hoe jaagt een hyena?

Een hyena is zowel een jager als een aaseter. Vaak eten ze de restjes van een prooi die andere roofdieren hebben achtergelaten. Ondanks dat veel wordt gedacht dat hyena’s alleen maar aas eten, kunnen hyena’s ook heel goed jagen. Na een onderzoek is gebleken dat zeventig procent van het voedsel wat de hyena’s eten prooien waren waar ze zelf op hadden gejaagd! Als de hyena jaagt, jaagt hij in groepsverband op grotere dieren of alleen op kleine dieren. In een groep hebben ze meer kans om een grote prooi te vangen. Ze jagen vooral 's nachts en in de ochtend. Hyena’s kiezen hun prooi zorgvuldig uit en dit zijn dan vaak langzame dieren zoals waterbokken. De hyena's bijten net zo lang tot de prooi doodbloedt of overlijdt aan shock.

Vijanden van de hyena

De grootste vijand van de hyena is de leeuw. De leeuw is een stuk sterker en zwaarder dan een hyena, waardoor hij een prooi gemakkelijk kan afpakken én een hyena gemakkelijk kan doden.

Wat eet een hyena?

Hoewel vaak gedacht wordt dat hyena’s alleen aas eten, zijn gevlekte hyena’s hele goede jagers. Meestal jagen ze op hoefdieren. Ze eten de prooi helemaal op inclusief de botten! Het enige wat overblijft zijn de hoeven en hoorns. Ze hebben heel sterke kaken en tanden om de botten in stukjes te bijten. Hun maag is ook speciaal aangepast om de botten te verteren. In de keutels van een gevlekte hyena kun je zien dat ze botten eten. Die zijn namelijk wit gekleurd. Je kunt er zelfs mee krijten!

Aardwolven eten, in tegenstelling tot de andere hyenasoorten, geen prooien. Zij eten het liefst insecten en kleine dieren. Hun voorkeur gaat uit naar termieten.

De dieren zoals waterbokken waarop de hyena jaagt, komen niet altijd het hele jaar voor in het gebied waar de hyena ook voorkomt. Soms kan het dus zo zijn dat de dieren naar een ander gebied zijn verhuisd. Dit noemen ze ook wel migratie. Als dit het geval is, maken de hyena’s lange tochten op zoek naar de dieren. Deze tochten kunnen wel tachtig kilometer lang zijn!

Hyena's in het Safaripark

In het Safaripark vind je de gevlekte hyena’s langs de wandelsafari. Er zit een groep in een groot verblijf tegenover de leeuwen en de okapi’s. Een andere groep hyena’s zit vlakbij het Afrikadorp tegenover de groep van de Afrikaanse wilde honden.

Plattegrond

Wat voor geluid maakt een hyena?

Hyena’s staan ook wel bekend als de lachende jager. Ze maken een geluid wat heel erg lijkt alsof ze lachen! Helaas hebben de dieren onder andere hierdoor een slechte naam gekregen. Vroeger dachten mensen namelijk dat deze dieren hun prooi doden voor de lol. Dat is natuurlijk helemaal niet zo, want elk dier moet eten! Deze ‘lach’ maakt de hyena als hij angstig of opgewonden is. Vaak is dat op het moment als er een dier achterna gezeten wordt.

Is de hyena een hond- of katachtige?

Het lichaam van een hyena is aangepast aan dezelfde jachttechnieken als die van honden. Het uiterlijk van een hyena lijkt ook op dat van een hond.  Toch komt het DNA van een hyena meer overeen met katachtigen.