Onderzoek bij Beekse Bergen

Onderzoek is van groot belang bij het beschermen en behouden van (bedreigde) diersoorten. Zo leren we namelijk veel over het gedrag, de fysiologie en gezondheid van dieren. Het doel is om deze kennis toe te passen bij natuurbeschermingsprojecten om zo op de best mogelijke manier dieren in het wild te helpen. Daarnaast kunnen we het welzijn van de dieren in het safaripark met onderzoek monitoren en optimaliseren. Voor onderzoekers zijn dierentuinen een fijne plek omdat de dieren hier beter zichtbaar zijn dan in het wild. Hierdoor kunnen ze voor langere tijd bestudeerd kunnen worden. De kennis die bij Beekse Bergen wordt opgedaan delen we tijdens congressen en bijeenkomsten van Europese dierentuinen. Zo kunnen we elkaar ondersteunen bij het werken aan het ultieme doel: natuurbehoud.  

We doen op drie manieren onderzoek:

Voorbeelden van onderzoek bij Beekse Bergen:

De Rüppelsgier wordt in het wild ernstig bedreigd. Diergaarde Blijdorp is de coördinator van deze soort en zorgt in samenwerking met andere parken voor een gezonde reservepopulatie. Nu met een prachtig resultaat: een koppel vale gieren uit Beekse Bergen heeft namelijk een jonge Rüppellsgier geadopteerd en grootgebracht. Bijzonder is dat het ei in Vogelpark Avifauna is gelegd en in Diergaarde Blijdorp is uitgebroed.

Om tot dit mooie resultaat te komen is er gebruik gemaakt van een natuurlijk fenomeen. Gieren leggen doorgaans één ei per seizoen, maar wanneer deze verloren gaat, legt het koppeltje vaak een tweede ei. Verzorgers hebben deze kennis toegepast door het ei weg te halen en in de broedmachine van Diergaarde Blijdorp uit te laten komen. Het koppel Rüppellsgieren heeft daarna een tweede ei gelegd waardoor het aantal jongen van deze bedreigde soort toe is genomen.

Zodra het kuiken was uitgekomen werd het enkele dagen met de hand gevoerd zodat het fit en sterk was. Daarna is het jong terug naar de ouders gebracht en omgewisseld met het tweede ei. Dit tweede ei is uitgebroed en vervolgens zijn er geschikte pleegouders gezocht voor dit kuiken. Het koppel vale gieren in ons park voedt het pleegjong op als hun eigen jong. Met de inzet van kennis over deze dieren en de samenwerking tussen verschillende dierentuinen kunnen we er samen voor zorgen dat er zo veel mogelijk jongen van deze ernstig bedreigde diersoort geboren worden.

Niet altijd is het onderzoek gericht op dieren. Soms spelen dieren een belangrijke rol in onderzoek naar mensen. Het Erasmus MC doet momenteel onderzoek naar het bestrijden van kanker met virussen. Een virus kan mensen namelijk doodziek maken, maar het kan ook bijdragen aan genezing. Voor deze studie hebben ze gebruik gemaakt van poep van mensapen uit vier verschillende dierentuinen, waaronder ook Beekse Bergen.

Uit de poep van gorilla’s, chimpansees, orang-oetans en bonobo’s isoleerde het onderzoeksteam 42 verkoudheidsvirussen. Uiteindelijk bleken zes van de apenvirussen in het lab inderdaad effectief tegen kankercellen.Deze virussen worden bij mensen toegediend en gaan op zoek naar de tumorcellen. Het virus deelt zich vervolgens in de tumorcellen en maken deze kapot. De immuuncellen worden hierdoor wakker en kunnen de kapotte tumorcellen aanvallen, waardoor kanker kan worden bestreden. Het lijkt erop dat door de virussen zelfs de meest ongrijpbare kankercellen bereikt kunnen worden, maar de aanpak werkte tot nu toe bij slechts een aantal patiënten. Er wordt daarom meer onderzoek gedaan om de oorzaak hiervan te achterhalen.

Veel mensen dénken dat bonobo's liever zijn dan chimpansee's. Maar is dat ook écht zo? Dat is wat student Marie-Ornelia Verger op dit moment onderzoekt.

De Franse studente Animal Behaviour aan de Parijse universiteit Sorbonne monitort het gedrag van de twaalf chimpansees nauwkeurig, door een aantal keer per dag elke aap 10 minuten lang te volgen. Ze let hierbij op agressie, sociale interactie en sexueel gedrag. Denk aan de reactie op voedsel: delen ze hun portie, houden ze alles voor zichzelf of stelen ze bij anderen?

Anderen hebben hetzelfde gedaan bij bonobo's in andere parken. Eind maart gaat Marie-Ornelia haar bevindingen van de chimpansees vergelijken met die van de bonobo's. Daardoor weten we straks zeker of het klopt dat chimpansees kortere lontjes hebben dan bonobo's, of dat het juist helemaal niets met de soort te maken heeft, maar een kwestie van persoonlijkheid is.

Ze kunnen natuurlijk hoesten of snuiven, maar verder hoor je giraffen zelden. Toch kunnen ze wel geluid maken. Hoe dat klinkt? Daar doen wetenschappers uit Oostenrijk nu onderzoek naar. Ook bij ons. In één van de giraffenstallen hangt daarom nu een microfoon. Deze meet de geluiden die de giraffen daar 's nachts maken.

Dat is heel bewust. Overdag communiceren de dieren namelijk vooral met hun ogen. Ze houden elkaar goed in de gaten en kijken vooral naar elkaars lichaamstaal. Wanneer het donker wordt, wordt dit natuurlijk stukken lastiger en zouden giraffen meer vocaal worden (is de theorie). Veel van de geluiden die giraffen maken, zijn te laag voor het menselijk oor om te horen, dus je hebt goede microfoons nodig om het op te nemen.

Over een paar weken komt de onderzoeker de opnames ophalen en hopelijk kunnen we jou dan laten horen welk geluid een giraffe maakt.

Beekse Bergen zet zich in voor natuurbehoud